၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဘယ္အေၾကာင္းေၾကာင့္မ်ားေမ့ပါအံ့ႏိုင္(ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလ ကုလား-ရခိုင္ ပဋိပကၡ)

ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီးစတင္ျဖစ္ပြါးခါနီး ၁၉၄၂ခုနွစ္တြင္ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ား စတင္ဆုတ္ခြာခ်ိန္တြင္ ကုလား-ရခိုင္ ပဍိပကၡ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။ ၿဗိတိသွ်ကစစ္တေကာင္းေဒသမွ ကုလားမ်ားအလုံးအရင္း၀င္ေရာက္လာေစကာ လယ္ယာေျမမ်ား ေပးခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ရခိုင္တို႔၏လယ္ယာေျမမ်ား ဆုံးရွဳံးလာကာ ဘဂၤါလီကုလားမ်ား လယ္ယာေျမပိုင္ဆိုင္လိုမွဳ ေလာဘေဇာႀကီးထြားလာသည္။ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ား စတင္ဆုတ္ခြာခ်ိန္ အဂၤလိပ္စစ္တပ္က ဘဂၤါလီကုလားမ်ားကို Volunteer Force ဖြဲ႔ေပးၿပီး ကိုယ့္ကိုကာကြယ္ရန္အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ လက္နက္တပ္ဆင္ေပးရာမွ ကုလားစစ္သည္မ်ားသည္ ေဒသခံကုလားမ်ားနဲ႔ပူးေပါင္းကာ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကိုစတင္သတ္ျဖတ္မွဳစတင္ခဲ့သည္။
ကနဦး ေျမပုံၿမိဳ႕နယ္၊ေခ်ာင္းႀကီးရြာသူႀကီး ရခိုင္လူမ်ိဳး ရြာသူႀကီး အုပ္ခ်ဳပ္သည္ကုိ မႏွစ္သက္ စစ္အတြင္းအခြင့္သာသည္နဲ႕ ရြာသူႀကီးညီအကိုႏွစ္ဦးကို သတ္ျဖတ္လိုက္ရာမွစတင္သည္။ ထိုအခ်င္းအရာကို ရခိုင္တိုင္းရင္းသားတို႔ေဒါသထြက္ကာ ဧည့္သည္ရက္ေခ်ာင္းရြာ ကုလားတုိ႔ကို လက္တုန္႕ျပန္လိုက္သည္မွစ၍ ကုလား-ရခိုင္ အထိကရုဏ္းျဖစ္ေပၚကာ ေျမာက္ဦး၊ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားသို႔ ကူးစက္သြားသည္။ ထိုၿမိဳ႕နယ္မွကုလားမ်ားသည္ ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မ်ားမွကုလားမ်ားႏွင့္ပူးေပါင္းကာ ေဒသတြင္းရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကို စတင္သတ္ျဖတ္ၾကသည္။ ရေသ့ေတာင္၊ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာ ေဒသမွရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကိုသတ္ျဖတ္ျခင္း၊ရခိုင္ရြာမ်ား၊ ေစတီပုထိုးဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားကို မီးရွိဳ႕ဖ်က္စီးၾကသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားစြာသတ္ျဖတ္ခံရၿပီး ရြာေပါင္းမ်ားစြာပ်က္စီးဆုံးရွဳံးခံရေသာေၾကာင့္ ခုထိနလံမထူႏိုင္ပဲ ယင္းေဒသတြင္ ရခိုင္ရြာအနည္းငယ္သာက်န္ေတာ့သည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားေျပးေပါက္မရ ေခ်ာင္ပိတ္ကာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္သတ္ျဖတ္ခံရသည္။  ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာသူအခ်ိဳ႕မွာ ေက်ာက္ေတာ္၊ေျမာက္ဦး၊မင္းျပားသုိ႕အထိတိမ္းေရွာင္လာခဲ့ၾကရသည္။ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ ရခိုင္လူမ်ိဳးပိုင္ကၽြဲ၊ ႏြား၊ဆန္ေရစပါး ႏွင့္လယ္ယာေျမမ်ားကို ဘဂၤါလီမူဆလင္ကုလားမ်ားက ၀င္ေရာက္သိမ္းပိုက္ယူငင္ခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆုံးတြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရဖက္မွ တာ၀န္ခံ ရခိုင္အရာရွိအကူအညီျဖင့္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားအခ်ိဳ႕ ဒိႏၷာစပူရ္စစ္ေျပးစခန္းသို႔ထြက္ေျပးရသည္။
ဘူးသီးေတာင္၊ေမာင္ေတာနယ္တြင္ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္း ဘဂၤါလီကုလားတို႔၏ ရက္စက္စြာသတ္ျဖတ္မွု အေပၚ အသက္ရွင္က်န္ရစ္ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာသူတို႕၏ေျပာျပခ်က္အရ မြတ္ဆလင္ကုလားတို႔၏အစီအစဥ္သည္ ၎ေဒသတြင္း ရခိုင္တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွမက်န္ရစ္ေအာင္အျပတ္ရွင္းသတ္ျဖတ္ရန္ျဖစ္သည္။ ေမာင္ေတာနယ္ေတာင္ပိုင္း စပ္ခ်ပ္ကုန္း၊ေရွာက္ကိန္း၊ၿမိဳ႕ေခ်ာင္း စသည့္ရြာမ်ားသည္ မြတ္ဆလင္ကုလားဒဏ္ကို အႀကီးက်ယ္ခံရကာ ထိုရြာမွရြာသူရြာသားမ်ားသည္ ဒိႏၷာစပူရ္စစ္ေျပးစခန္းသို႔တစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ေရာက္မလာႏိုင္ခဲ့ေခ်။
ေနာက္ ၿဗိတိသွ်တုိ႔က ဂ်ပန္ကိုျပန္လည္တိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ VForce ဟုေခၚေသာအေပ်ာ္တန္းတပ္ဖြဲ႔ကို ၁၉၄၂ခုႏွစ္တြင္ဖြဲ႔စည္းရာတက္ဖြဲ႔၀င္မ်ားသည္ ဘဂၤလီကုလားမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ တာ၀န္မွာ ဂ်ပန္တို႔အားေျပာက္က်ားဆင္ တိုက္ခိုက္ရန္၊သတင္းစုေဆာင္းရန္၊စကားျပန္ေဆာင္ရြက္ရန္ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ဂ်ပန္တို႔အေရးနိမ့္၍ ၿဗိတိသွ်တပ္မ်ားျပန္လည္၀င္ေရာက္လာရာ ဘဂၤါလီကုလားစစ္သည္မ်ားသည္ ဂ်ပန္ကိုတိုက္ခိုက္ရမည့္အစား ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားကို သတ္ျဖတ္တိုက္ခိုက္ေလသည္။
စစ္အတြင္း ၿဗိတိသွ်အစိုးရ၏ အစီရင္ခံစာတြင္ -
ရေသ့ေတာင္ေဒသရွိ ရခိုင္ေက်းရြာတြင္ ဆိုးရြားျပင္းထန္ေသာျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ ၎တို႔ခံစားရေသာ ပ်က္စီးဆုံးရွဳံးမွဳမ်ားအေၾကာင္းၾကားသိရသည္။ ေမယုအေနာက္ဘက္ကမ္းရွိ ေက်းရြာအမ်ားစုမွာ စစ္တေကာင္းအေပ်ာ္တမ္းတပ္ဖြဲ႕၏ မီးရွိဳ႕ဖ်က္စီးျခင္းခံရသည္။.......၎တုိ႔ဘိုးဘြားပိုင္ေျမမ်ားမွ ႏွင္ထုတ္ခံရေသာ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ားျဖစ္ၿပီး ၎တို႔အားကယ္ဆယ္ရန္အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိေၾကာင္း ေရးသားထားသည္။
၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ေပးမွဳေၾကာင့္ ရခိုင္တိုင္းသားအခ်ိဳ႕သာမိမိတို႔၏ မူလေက်းရြာမ်ားတြင္ျပန္လည္အေျခခ်ႏုိင္ခဲ့သည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုေသာ မူဆလင္ႏိုင္ငံထူေထာင္ရန္ ႀကိဳးစားေနၾကေသာ အၾကမ္းဖက္ဘဂၤါလီကုလားမ်ားသည္ ၿဗိတိသွ်ေခတ္မွစတင္၍ အခြင့္သာရင္သာသလို အခြင့္ေရးရလ်င္ရသလို ရခိုင္သားမ်ားအေပၚ သတ္ျဖတ္နယ္ေျမလုရန္ႀကံ ေနသည္။ ယခုအျဖစ္ပ်က္သည္လည္း ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ အျဖစ္ပ်က္နဲ႕ အနည္းသာကြာျခားမွဳရွိသည္။ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား အစုလိုက္အၿပဳံလိုက္မေသေပမဲ့ ဆုံးရွဳံးမွဳေတာ့ႀကီးမားသည္။ ရွင္းရွင္းေျပာရလ်င္ လုံၿခဳံမွဳသည္ၿဗိတိသွ်ေခတ္ထက္အနည္းငယ္သာကြာေပသည္။ ကိုယ့္ေျမကိုယ္ေရေပၚမွာေနၿပီး သူတပါးဖ်က္ဆီး၊သတ္ျဖတ္ ရန္လို အၾကမ္းဖက္မွဳကိုခံစားရေသာ စိတ္ခံစားရမွဳသည္ အဘယ္သို႕ရွိမည္မွန္းဆမရေလာက္ေအာင္ခံစားရမည္။ အႀကီးအက်ယ္ေၾကာက္လန္႔ စိုးရိမ္ေသာကေရာက္ေနလိမ့္မယ္။  ခုမွႏိုးထခါစႏိုင္ငံေတာ္ေပၚမွာလည္းသက္ေရာက္မွဳရွိသည္။ လူ႔အခြင့္အေရးကိုမျပတ္ေအာ္၊ ဘက္ေပါင္းစုံက လိမ္ညာ၊အခြင့္သာရင္အၾကမ္းဖက္ ေနေသာဘဂၤါလီကုလားမ်ားကို မည္သို႔ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္မည္ကို ျမင္ေတြ႕လိုသည္။ရခိုင္လူမ်ိဳးေတြအတြက္ဘာမွ မထူးလာဘူးဆိုရင္ မေတြး၀ံ့ေလာက္ေအာင္ပင္။
Ref:
(ရခိုင္ေဒသအတြင္းသို႕မြတ္ဆလင္ မ်ား၀င္ေရာက္လာျခင္းႏွင့္ႏိုင္ငံေရးလွဳပ္ရွားမွဳအဆင့္ဆင့္)စာတမ္း
(ျမန္မာႏိုင္ငံအေနာက္ဘက္ကမ္းရိုးတမ္းေဒသ ရခိုင္ျပည္နယ္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းလုံၿခံဳေရးႏွင့္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး အႀကံျပဳတင္ျပခ်က္)စာတမ္း

မူရင္းဆုိင့္=ရခုိင္အေၾကာင္းတစ္ေစ့တစ္ေစာင္း